De monumentale koelkast van Marktkwartier

Het Koelhuis is één van de weinige voor-oorlogse koelinrichtingen die bewaard gebleven zijn. Het werd gebouwd tussen 1933 en 1935 in een zakelijk-expressionistische stijl, naar ontwerp van Nicolaas Lansdorp (1885-1968), hoofdarchitect bij Publieke Werken. Lansdorp ontwierp ook de naastgelegen Centrale Markthal.

Kurk en teer

Toen het Koelhuis werd gebouwd, gold het als een hypermodern gebouw. Hier werden groenten, fruit, eieren, wild, gevogelte en boter koel gehouden. Het beschikte over een eigen installatie voor de fabricage van ijs, met een capaciteit van 6000 kilo kristalijs per dag, in ‘staven van 25 kg’. Om het gebouw goed te isoleren werd de bakstenen buitengevel aan de binnenzijde bekleed met kurk, afgesmeerd met teer. Een deel van deze kurkisolatie zit er nog. Ook de dikke stalen deuren van de koelruimten zijn met kurk geïsoleerd.

Oriëntatie op Markthal

Het oorspronkelijke casco van de koelinrichting bestaat uit een gewapend betonconstructie van paddestoelkolommen en vloeren. Het casco is nog intact. Vanwege de functie als koelhuis zijn de buitengevels vrijwel geheel gesloten; alleen het trappenhuis is voorzien van ramen. De zuidgevel wordt gedomineerd door twee hoektorens met glazen opbouw. Hier bevonden zich de goederenliften en machinekamers. De twee iets lagere achthoekige torens dienden als trappenhuis. In opbouw en details van deze gevel is een duidelijke oriëntatie op de Centrale Markthal te zien, waar het Koelhuis qua architectuur een eenheid mee vormde. De laadperrons aan de oost- en de westzijde zijn nu dichtgezet maar nog wel herkenbaar aan de grote luifel.

Keith Haring

In de laatste decennia van de twintigste eeuw deden de hoger gelegen verdiepingen dienst als museumdepot, onder andere voor de opslag van kunstvoorwerpen van het Stedelijk Museum en het Amsterdams Historisch Museum. In deze periode, in 1986, is door Keith Haring de schildering aangebracht op de westgevel. Onlangs werd de schildering gerestaureerd en in al zijn kracht hersteld.

< Terug naar nieuwsoverzicht